طبق ماده 681 قانون مدنی، بعد از اینکه وکیل استعفا داد تا زمانی که معلوم است موکل به اذن خود باقی است، می‌تواند در آنچه وکالت داشته اقدام نماید. طبق ماده 679 قانون مدنی، موکل می‌تواند هر وقت بخواهد وکیل خود را عزل کند، مگر اینکه وکالت وکیل با عدم عزل در ضمن عقد لازمی شرط شده باشد. همچنین طبق ماده 680 قانون مدنی، تمام اموری که وکیل قبل از رسیدن خبر عزل و برکناری به او در حدود وکالت خود بنماید نسبت به موکل نافذ است. در دعاوی مالی و دعاوی که موضوع آنها اموال است، مانند دعاوی چک، سفته و بیشتر دعاوی ملکی، حق‌الوکاله براساس ارزش مال مورد دعوا دریافت می‌شود و کاملاً براساس توافق بین وکیل و موکل، شرایط دعوا، سختی یا آسانی و نیز رفت و آمد وکیل تعیین می‌شود. قرارداد مالی چیست؟ پس از توافق در مورد بستن قرارداد وکالت، معمولاً بین وکیل و موکل قراردادی تنظیم می‌شود که قرارداد مالی نام دارد و مبلغ حق‌الوکاله، نحوه و زمان پرداخت آن را تعیین می‌کنند. بعد از این که کارآموز وکالت در مراسم تحلیف حضور یافت و سوگند یاد کرد به صورت رسمی عنوان وکیل پایه یک دادگستری را دریافت می‌کند.
در مورد دعاوی کیفری، مبلغ حق‌الوکاله عرف و روال خاصی وجود ندارد و تابع دعوی، وضعیت طرفین، روند دادرسی، سختی کار، حجم پرونده و… میباشد. در هر مرحله از دادرسی وکیل تمبر مالیاتی آن را چسبانده و باید حق‌الوکاله آن مرحله را دریافت نماید، مثلاً چنانچه بخواهد تجدیدنظرخواهی نماید، باید تمبر مالیاتی تجدیدنظرخواهی را بچسباند و حق‌الوکاله آن را دریافت کند. وکیل از مبلغ حق‌الوکاله هیچ یک از هزینه‌های دادرسی را پرداخت نمی‌کند، بنابراین هزینه طرح مجله خبری وکیل دعوا، هزینه کارشناسی و سایر هزینه‌های مشابه برعهده موکل است. 5- شرکت در جلسات دادرسی مدنی و کیفری دادگاه‌ها حداقل ماهی دو مرتبه و تهیه گزارش از پرونده‌های مذکور. گزارش‌ها باید حداکثر ظرف دو هفته از تاریخ جلسه دادگاه، به صورت منظم جمع‌آوری، تایپ یا پاک‌نویس شده و در مهلت‌های اعلامی، تسلیم کمیسیون شود. باتحقق وکالت،همه اقدامات واعمالی که وکیل درموضوع وکالت وحدود اختیارات تعیین شده،انجام میدهد به منزله ی اقدامات واعمال موکل است.
لذا در حال حاضر 2 تشکیلات موازی و جداگانه با ساختار متفاوت در امور وکالتی کشورمان وجود دارد؛ یکی «کانون‌های وکلاء دادگستری» و دیگری «مرکز امور مشاوران و وکلاء قوه‌ی قضائیه» که هر یک از این دو تشکل، وکلاء متعددی را تحت نظر و نظارت خود دارند. به طور کلی وکیل می‌تواند تمام جنبه‌های حقوقی و کیفری جرم ارتکابی را بررسی کرده و راحل مناسب را ارائه کند؛ اما مشاور حقوقی قبل از رخ دادن مشکل یا جرم راهنمایی‌های لازم را به شخص مورد نظر ارائه می‌کند. کسانی که پروانه قضاوت، وکالت و سردفتری داشته باشند نمی‌توانند در شرکت‌های خصوصی و دولتی به عنوان مشاور استخدام شوند. مگر اینکه پروانه خود را نزد مرجع مربوطه به صورت موقت تودیع کنند؛ اما شخصی که فارغ‌التحصیل رشته حقوق است و پروانه وکالت ندارد، امکان استخدام در این شرکت‌ها را بدون محدودیت خواهد داشت. برای دریافتمشاوره حقوقی کیفریتوسطوکیل کیفریبه صفحه فوق مراجعه نمایید یا با کارشناسانمشاوره حقوقیما در ارتباط باشید.
سهمیه پروانه وکالت کانون وکلا
طبق عرف جامعه وکیل به فردی گفته می‌شود که از طرف شخص دیگری انتخاب شده؛ و وکالت رسیدگی به پرونده او را در دادگاه‌ها و دادسراها بر عهده می‌گیرد. این شخص باید در آزمون وکالت کانون وکلا یا قوه قضاییه پذیرفته شده باشد و پس از گذراندن دوره کارآموزی در شغل وکالت مشغول به کار شود. 1- در مورد کارآموزان وکالت کانون وکلا، داوطلبان پس از قبولی در آزمون تستی پس از سیر مراحل اداری، وارد دوره‌ی 18 ماهه‌ی کارآموزی می‌شوند که در طول دوره حق دریافت پرونده‌های حقوقی را با توجه به معیار مشخص دارند. در واقع کارآموزان وکالت می‌توانند فعالیت کنند، اما داوطلبان مرکز مشاوران پس از قبولی در آزمون تستی وارد مرحله مصاحبه می‌شوند و پس از مرحله‌ی مصاحبه تحقیقات وارد دوره‌ی کارآموزی وکالت شده که در مدت کارآموزی حق فعالیت کاری در این زمینه را تا قبل از آزمون سال 98 نداشتند و صرفاً باید به کارآموزی می‌پرداختند.
2- مرکز مشاوران، فقط به کسانی اجازه شرکت در آزمون کارآموزی میدهد که مدرک کارشناسی ارشد یا دانشجوی دکترا یا دکترا در یکی از رشته‌های مصوب حقوق داشته باشند، سن۲۶ سال تمام برای آقایان و بانوان دارا باشند، اولویت با کسانی است که ۵ سال تمام سوابق قضایی یا حقوقی داشته باشند یا حداقل دو سال سابقه حقوقی یا قضایی باید داشته باشند. 1- اگر وکالت‌نامه غیررسمی یا عادی در ایران تنظیم شده باشد، وکیل می‌تواند ذیل وکالت‌نامه تأیید کند که وکالت‌نامه را موکل شخصاً در حضور او امضا یا مهر کرده یا انگشت زده است. 4- کارآموز باید گزارش عملکرد خود را که حاوی حضور در جلسات دادگاه، سخنرانی و کارگاه آموزشی و دفتر است، در پایان هر سه ماه، به وکیل سرپرست ارائه دهد. وکیل سرپرست نیز باید پس از ملاحظه‌ی گزارش حداکثر ظرف یک هفته، نظر خود را به کمیسیون اعلام نماید. مورد وکالت باید امری باشد که به موجب قانون یا طببعتاً درانحصار شخص نباشد مثل وکالت در مجلس معامله که باید خودش عمل نماید و نمیتواند دیگری را وکیل نماید و دیگر اینکه خود شخص موکل بتواند آن را انجام دهد، برای مثال شخص ورشکسته که از دخالت در اموال ممنوع است نمیتواند در مورد آن به دیگری وکالت دهد. با انعقاد عقد وکالت، وکیل و موکل در برابر یکدیگر حق و تکلیف یافته، دارای روابط حقوقی، وظایف و مسئولیت های متقابلی می شوند.
کارآموزان وکالت قبل از دریافت پروانه وکالت حق وکالت در دعاویی که مرجع تجدیدنظر از احکام آنها دیوان عالی کشور میباشد را ندارند. طبق ماده 683 قانون مدنی، هرگاه متعلق وکالت از بین برود یا موکل عملی را که مورد وکالت است خود انجام دهد یا به طور کلی عملی که منافی و مخالف با وکالت وکیل باشد به جا آورده مثل اینکه مالی را که برای فروش آن وکالت داده بود خود بفروشد وکالت منفسخ می‌شود. طبق ماده 682 قانون مدنی، محجوریت (کودکی، دیوانگی، سفاهت) موکل موجب بطلان وکالت می‌شود مگر در اموری که حجر مانع از توکیل (وکالت دادن) در آنها نمی‌باشد و همچنین محجوریت وکیل مگر در اموری که حجر مانع از اقدام در آن نباشد. وکیل در توکیل به کسی گفته می‌شود که از سوی موکل خود اختیار مشخص کردن وکیل دیگری را برای او داشته باشد. منظور از داشتن حق توکیل آن است که وکیل می‌تواند برای انجام موضوع قرارداد وکالت به فرد دیگری وکالت بدهد و فرد دیگری را وکیل کند.
خودداری از قبول وکالت معاضدتی
برای طرح دعوا و دفاع از ایثارگران بسیجیان آمران به معروف و ناهیان از منکر دفاتر حمایت حقوقی و قضایی بسیجیان و ایثارگران تشکیل می شود که اشخاص شاغل در آنها بدون نیاز به پروانه وکالت از جانب ایشان طرح دعوا و شکایت و دفاع می کنند . مطابق مقررات اشخاصی که دارای لیسانس در رشته حقوق باشند یا معادل حوزوی آن را تطبیق دهند می توانند در آزمون پذیرش کارآموزی وکالت شرکت نمایند. در این جا ضروری است که از ماده 3 قانون آیین دادرسی در مورد کار قضاوت و داوری استفاده کرده و گفته شود که داوری یا قضاوت چیست. ب- یکی از کارهایی که دفاتر اسناد رسمی انجام می دهند، کار تنظیم وکالت رسمی است که ورای وکالت در دادگستری است و منشأ پیدایش دفاتر اسناد ثبتی می باشد. همین جا بیفزایم که بین وکالت دادگستری و وکالت در دفتر اسناد رسمی تفاوت هایی است.
در صورتی که شخص مورد نظر این دوره را هم با موفقیت پشت سر بگذارد و بتواند حدنصاب نمره را در آزمون وکالت پس از کارآموزی کسب کند، به عنوان وکیل قوه قضاییه می‌توانند مشغول به کار شود. وکیل انتخابی یکی از رایج ترین انواع وکیل است؛ به این صورت که فردی وکیل خود را که دارای پروانه وکالت پایه یک از کانون وکلای دادگستری (اسکودا) یا مرکز امور کارشناسان قوه قضائیه میباشد را شخصا انتخاب می کند و با تنظیم قرارداد وکالت، او را برای دفاع از حقوق خود در مراجع قضایی، نماینده قرار می دهد. به این معنا که بر اساس قوانین و مقررات ، تنها به اشخاصی وکیل اطلاق می شود که تحصیلات حقوقی لااقل در مقطع کارشناسی در یکی از رشته های حقوق یا فقه و حقوق داشته باشند و سپس در آزمون وکالت که توسط مرکز وکلای قوه قضاییه و یا کانون وکلای دادگستری برگزار شده است ، شرکت کرده باشند و با احراز نمره قبولی ، وارد دوره کارآموزی وکالت شده باشند . همچنین با معرفی شخص به‌عنوان وکیل تسخیری، وی نمیتواند مسئولیت محول شده را نپذیرد، زیرا که هر وکیل دادگستری در سال باید سه دفعه، تسخیرا و مجانا برای متهمین وکالت کند.
نایب السلطنه را در دوره صفویان «وکیل» می‌گفتند و عنوان «وکیل الرعایا» هم از همین‌جا برخاسته است.
- وکیل انتخابی یکی از رایج ترین انواع وکیل است؛ به این صورت که فردی وکیل خود را که دارای پروانه وکالت پایه یک از کانون وکلای دادگستری (اسکودا) یا مرکز امور کارشناسان قوه قضائیه میباشد را شخصا انتخاب می کند و با تنظیم قرارداد وکالت، او را برای دفاع از حقوق خود در مراجع قضایی، نماینده قرار می دهد.
- قربانیان حکومت یا محروم از وکیل‌اند یا برایشان وکیل مورد اعتماد حکومت تعیین می‌شود.
- در حالی که در تمام جوامع دنیا، قوانین و قواعدی که مربوط به حقوق عمومی است به سادگی تغییر و تبدیل، نمی یابند و این امر از اصول و مبانی اساسی است که وضع افراد و جامعه را نباید هر ساعت و هر زمان با تغییرات سطحی و بیمورد تغییر داد و کار افراد و جامعه را نباید دچار بهمریختگی و اختلال کرد.
- اما وکیل تحت عنوان کسی که کار وکالت انجام میدهد، به دانش‌آموخته رشته حقوق می‌گویند، که در آزمون های کانون وکلا و یا قوه قضائیه شرکت کرده و دوره های مختلف کارآموزی را گذرانده و بعد مشغول به کار وکالت می‌شود.
- در مرکز وکلای قوه قضاییه وکلا مورد بررسی هسته گزینش قرار می گیرند اما در کانون وکلای دادگستری این اتفاق نمی‌افتد.
بعد از پایان مرحله‌ی کارآموزی، کارآموزان وکالت پروانه‌ی پایه دو دریافت می‌کردند و پس از دو سال می‌توانستند پروانه پایه یک دریافت نمایند. اما در سال 98 نحوه دریافت پروانه پایه یک وکالت در مرکز مشاوران قوه قضاییه با تغییرات قابل توجهی روبرو شده است. 4- طبق ماده ۶۲۵ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392، در جرائم علیه امنیت کشور یا در مواردی که پرونده مشتمل بر اسناد و اطلاعات سری و به کلی سری است و رسیدگی به آنها در صلاحیت سازمان قضایی نیروهای مسلح است، طرفین دعوی، وکیل یا وکلای خود را از بین وکلای رسمی دادگستری که مورد تایید رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح باشد، انتخاب می‌نمایند. این شخص در دادگاه‌های حقوقی، دادگاه خانواده، شورای حل اختلاف و غیره در زمینه امور مدنی که مرتبط با قوانین حقوقی اعم از قانون مدنی، قانون آیین دادرسی مدنی، قانون تجارت، قانون حمایت خانواده، قانون امور حسبی و … است، ورود خواهد کرد. این نوع وکلا به صورت تخصصی در زمینه‌های مذکور ورود پیدا کرده تا به رفع مشکلات بپردازند. برخی دعاوی حقوقی مانند مطالبه اجرت المثل، مطالبه نفقه، دعاوی مطالبه وجه و… میباشد.